Oruç
Ramazan’da çoğu müslüman oruç tutmak ister. Çoğu sağlıklı yetişkin kişiler güneş batımı ile güneş doğumu arasında yeterli miktarda besin değeri yüksek yiyecek yemeleri ve su içmeleri halinde sınırlı bir dönemde oruç tutmaya iyi dayanır.
Çocuklar ve ruhsal hastalığı olanlar oruç tutmaktan muaftır. Orucun sağlık durumunuzu kötüleştirebilecek olması veya hastalık dönemini uzatabilmesi halinde aynı şey geçerlidir. Bazı durumlarda (örneğin yaşlılık, hamilelik ve emzirme gibi durumlarda) ve bazı diğer koşullarda (örneğin uzun seyahatler, ağır fiziki çalışma, aktif askerlik hizmeti ve kriz yönetimi gibi durumlarda) da oruç tutmayı erteleyebilir veya oruç tutmaktan muaf tutulabilirsiniz.
Hastalık ve ilaç kullanımı
Hastaysanız, oruç tutmak durumunuzu kötüleştirebilecekse veya hastalık dönemini uzatabilecekse Ramazan’da oruç tutmayı bırakabilirsiniz. Burundan alınan ve yutarak alınan ilaçlar orucu bozar. Ancak, gerekli ilaçları almayı bırakmak sizin için ciddi bir sağlık tehlikesi oluşturacaksa oruç tutmayı ertelemek veya oruç tutmaktan muaf olmak için gerekçe oluşur. Bu nedenle, hastaysanız veya hayati önem taşıyan ilaçlar kullanıyorsanız oruç tutmaktan kaçının. Yüksek tansiyon, ruhsal hastalık, şeker hastalığı, astım, KOLS (solunum yolları ve akciğer hastalıkları), hiv ve çok sayıdaki diğer durumlarda ve hastalıklarda aynı şey söz konusudur.
Örneğin bütün gün su içmediklerinde tansiyonları düşebilecek ve bayılabilecek durumda olan, oruç tutmakta sorun yaşayan yaşlılar için aynı şey söz konusudur.
Yine de oruç tutmak istiyorsanız doktorunuzla konuşunuz
Ülser, mide ekşimesi, gastrit ve açık fıtık rahatsızlığı olan kişiler de oruç tutmak istemeleri halinde doktorlarıyla konuşmalıdırlar.
Şeker hastalığı ve Ramazan
Şeker hastalığı olanlar için oruç tutmak tehlikeli olabilir. Oruç tutarken tıbbi durumunuzda kötüye gidiş olursa oruç tutmaktan kaçınacaksınız.
Şeker hastalığınız olsa bile oruç tutmak mümkün olabilir. Ancak ekstra çaba ve iyi planlama gerekir. O durumda önce doktorunuzla konuşmalısınız.
Ramazanda şeker hastalığınız nedeniyle sağlığınızın hasar görmesinden kaçınmanız için, hastalığa rağmen oruç tutmayı seçerseniz bazı tavsiyelere uymanız gerekir. Bu tavsiyeler Diabetesforbundet ve İslamsk råd ile istişare edilerek hazırlanmıştır:
- Hastalığa rağmen oruç tutma yoluna giderseniz bunu aile doktorunuz ile istişare ederek yapmalısınız.
- Kan şekerinizi düzenli olarak ölçmelisiniz – bunu yapmanız orucu bozmaz.
- Güneş batımında orucunuzu açtığınızda, kan şekerinizi fazla arttırmayan yemekleri ve içecekleri seçin.
Kan şekerini düşüren ilaçlar kullanıyorsanız ve kan şekeriniz alt düzeylere iniyorsa orucu bozmalısınız.
Diabetesforbundet’de (diabetes.no) Ramazan planlaması için de iyi tavsiyeler bulabilirsiniz.
Diabetesforbundet (diabetes.no) web sayfasında, Ramazan planlaması için de iyi tavsiyeler bulabilirsiniz.
Ramazan süresince hamile olanlar ve emzirenler
Hamileyseniz veya emziriyorsanız oruç tutmamalısınız. Oruç tutmayı doğum sonrasına ve emzirmenizi bitirme sonrasına ertelemeyi tercih edebilirsiniz. Çocuk için en iyisi gıda değeri yüksek yemek ve düzenli içmektir. Ramazanda oruç tutmanın cenin üzerinde ciddi sağlık sorunları oluşturan etkiler yaptığını yayınlanmış çalışmalar göstermemiştir. Ancak, yine de bunun güvenli olduğunu söylemek için yeterli bilgiye sahip değiliz.
Yine de oruç tutmayı tercih ederseniz, güneş batımı ile güneş doğumu arasında gıda değeri yüksek yemek ve yeterli içecek almaya dikkat etmelisiniz. Gündüz gereksiz fiziksel aktivitelerden kaçının. Cenin hareketlerinde azalma, baş dönmesi, yorgunluk, bulantı veya kusma belirtilerinde oruç tutmayı bırakmalısınız. Oruç tutacaksanız doktorunuza danışın. Burada hamilelik sırasında iyi yemek alışkanlıkları konusunda daha fazla bilgi edinin.
Oruç sırasında dikkat edilmesi gereken belirtiler
Oruç tutarken rahatsızlık hissedebilirsiniz. Bu arada bazı belirtiler hastalık belirtisi olabileceği için, özellikle dikkat etmeniz gerekir.
- Yorgunluk, baş dönmesi hissediyorsanız, düşük tansiyon belirtisi olabilir. Doktora gitmelisiniz.
- Bulantı, baş dönmesi hissediyorsanız ve odaklanma sorunu yaşıyorsanız, susuz kaldığınızın ve az sıvı aldığınızın belirtisi olabilir. Bu nedenle güneş batımı ile güneş doğumu arasında bol miktarda sıvı alın.
- Ramazanda az sıvı almanız böbrek taşı oluşması riskini de arttırır.
- Oruç sırasında kabızlık, kötü sindirim ve mide ekşimesi olağandır. Bunlardan kaçınmak iiçin sağlıklı ve doğru beslenmelisiniz.
- Çoğu kişi oruç tutarken baş ağrısı ve migren hissetmektedir. Baş ağrısından çok rahatsızolmanız halinde doktorunuzla bağlantı kurmalısınız
- Oruç sırasında spor yapacaksanız, yemek ve içecek fırsatından kısa bir süre önce, günün sonunda hafif spor yapmanız tavsiye edilir.