Ringkh 113 gosse leah hïehkede vaahresne aemieluesedh
Jis lea hïehkede vaahra datne sïjhth jïjtjemdh irhkedh jallh aemieluesedh? Dellie edtjh ringkedh 113. Neavroeetaate sæjhta datnem viehkiehtidh jïh dåarjoehtidh guktie datne profesjonelle viehkiem åadtjoeh.
Ringkh 113
Jis leah hïehkede vaahresne aemieluesedh, ringkh dallah 113. Ringkh buerebh ikth fer jïjnje goh ikth fer vaenie.
Vaeltieh aemieluesemeåssjaldahkh itjmieslaakan
Gosse gaajhke håjnan jïh jemhkelds domtoe, dellie ij leah dan sveekes åssjaldahkh åadtjodh jielede ij leah vyörtege jieledh. Aemieluesemeåssjaldahkh maehtieh båetedh gosse stoerre jieledemaajsoeh åtna, goh juakadimmie, vigkie, skïemtjelasse, haestemh barkosne jallh psykiske tsagkesh goh depresjovne. Jis åssjaldahkh fer tjarke sjidtieh, dellie vihkele profesjonelle viehkiem ohtsedh.
Dan bïjre soptsestidh lea maam akt dejnie darjodh
Maahta geerve årrodh aemieluesemeåssjaldahki bïjre mubpiejgujmie soptsestidh. Maahtah viesjehts domtedh jïh bïlledh maam jeatjebh dov bïjre tuhtjieh. Jeenjesh sijhtieh eeremasth jïjtjemse bearkadidh, jïh skaamoem demtieh jis viehkiem jeatjabistie daarpesjieh gosse nåake åssjaldahkh jïh domtesh båetieh. Maahta tsiehkiem damtedh goh ij mejtegh gåaredh, jïh maahta geerve årrodh raerieh vuejnedh.
Læjhkan, jis njieptjien bijjelen båatah, jïh soptsesth aktine maam leajhtedh, maahtah viehkiem åadtjodh raerieh vuejnedh. Dan bïjre soptsestidh lea maam akt dejnie darjodh, jïh dïhte lea voestes sïlle aelkedh maam akt dåeriesmoerigujmie darjodh. Datne jïjtjemdh viehkehth jis baajh jeatjebh datnem viehkiehtieh.
Giejnie maahtah soptsestidh?
Mah naakenh datne leajhtedh? Soptsesth aktine maam leajhtedh, vuesiehtimmien gaavhtan akte fuelhkesne, lïhke voelpe jallh staeriesdåaktere, healsoeskïemtjesåjhtere, lohkehtæjja, imame jallh hearra.
Raeriestimmieh mejtie datne maahtah jiehtedh
Datne jueriedisnie guktie edtjh aelkedh soptsestidh maahtah naakenh daejtie raerijste vuelielisnie nuhtjedh:
- «Mov jielede garre orreme minngemes tïjjen, manne ussjedamme mejtie lea vyörtegs jieledh.»
- «Tjoeperdimmieh ajve sjïdteminie. Im manne buektehth vuejnedh guktie edtjem raerieh gaavnedh. Ussjedem manne im åajsoeh vielie jieledh naemhtie guktie lea mannine daelie.»
- «Manne maajsojne domtem jïh gaajhke lea mov skåltoe. Manne skaamesjem jïh ussjedem nov lea buerebe orreme gaajhkesidie jis im lim vielie daesnie.»
- «Manne damtem manne im rïeresjh jïh mov leah åssjaldahkh aemieluesedh.»
- «Manne tjarke tjoeperdamme minngemes tïjjen jïh leam aalkeme aemieluesemeåssjaldahkh åadtjodh.»
Guktie viehkiem reeblh?
Maahta viehkiem jïh hijven båehtjierdimmiem åadtjodh gellene lehkesne. Man hïehkede tsiehkie? Dïhte muana gïem edtjh gaskesadtedh.
Ringkh 113 jis jielede lea vaahresne
Datne dååjrh datne leah vaahresne jïjtjemdh irhkedh jallh aemieluesedh, edtjh iktesth ringkedh 113. Neavroeetaate sæjhta datnem viehkiehtidh dagkeres hïehkede tsiehkesne, jïh datnem dåarjoehtidh guktie vielie viehkiem åadtjoeh.
Hïehkede, men ij tsiehkieh mah jieledem håvhtadieh
Gaskesadth staeriesdåakterem
Dov staeriesdåaktere faahketji viehkiefuhksjovnem åtna biejjege. Staeriesdåaktere bïevnesh åtna ovmessie viehkiefaalenassi bïjre desnie gusnie datne årroeh, jïh maahta viehkiehtidh gaskesadtedh jïh vuesiehtimmiem seedtedh gosse lea daerpies, maahta psykologe jallh jeatjah båehtjierdimmie tjïeltesne jallh sjïerehealsoedïenesjisnie årrodh.
Lïhkes dåakterevaeptie
Gosse dåeriesmoere ij jieledem håvhtedh, men ij akt maehtieh vuertedh goske maahtah staeriesdåakterem gaskesadtedh gaahpoehtïjjen, ringkh lïhkes dåakterevaeptien gåajkoe tellefovnesne 116 117.
Dåakterevaeptien luvnie gaskesem åadtjoeh healsoebarkijigujmie mah haarjanimmiem utnieh vuarjasjidh man itjmies tsiehkie lea, jïh man varke viehkie lea daerpies. Dåakterevaeptie aaj bijjieguvviem åtna sjyöhtehke dïenesji bijjeli tjïeltesne mah maehtieh datnem viehkiehtidh.
Jeatjah dïenesjh gusnie maahtah viehkiem åadtjodh
- skuvlehealsoedïenesje
- noeri healsoestasjovne
- psykiske healsoe- jïh geeruvevoetedïenesje, aaj psykologe
- varke psykiske healsoeviehkie (såemies tjïeltine)
- hïejmedïenesjh / hoksedïenesjh
- psykososijaale aehpiedåehkie
Datne gaskesadtemebïevnesh dïenesjidie gaavnh dov tjïelten nedtesæjrojne.
Såemies aejkien maahta daerpies årrodh viehkiem åadtjodh sjïerehealsoedïenesjistie. Staeriesdåaktere jïh tjïelten psykologe maehtieh datnem vuesiehtidh maana- jïh noerepsykiatrijen klinihkese (BUP) jallh dajvepsykiatrijen jarngese (DPS) jis daerpies.