Kløe i underlivet er plagsamt. Ikkje berre på grunn av sjølve kløen, men ofte fordi han grip inn i det intime samlivet.
Kløe i området rundt kjønnsorgana til kvinna (Pruritus vulvae) skil seg frå vulvodyni, som karakteriserer ein tilstand med meir kronisk brennande plager (les meir om vulvodyni på vulva.no).
Årsaker til kløe i underlivet
Det kan vere fleire årsaker til kløen, til dømes
- hudlidingar som eksem, lichen sclerosus eller psoriasis
- sopp i underlivet eller ubalanse i bakteriefloraen i skjeden (skjedekatarr),
- grunna mikroorganismar som Candida, Gardernella, Trichomonas eller mjølkesyrebakteriar
- irritasjon eller kontakteksem – på grunn av kløing, friksjon, for stramme klede, såpe eller overdriven hygiene
- i sjeldne tilfelle hudkreft
- ukjende årsaker, til dømes i samband med overgangsalder
Ofte er meir enn éin av desse faktorane til stades, og det kan derfor vere vanskeleg å bestemme årsaka til kløen.
Korleis stiller ein diagnosen kløe i underlivet?
Legen vil undersøkje underlivet ditt og kan ta ulike prøvar for å finne ein diagnose. Legen sjekkar også kanskje huda andre stader på kroppen for å sjå om du har ei generell hudliding, som kan vere ein utløysande faktor.
Av og til blir det gjort ein allergitest for å sjå om tilstanden er utløyst av kontaktallergi mot til dømes parfyme, medisinar eller andre materiale.
Behandling av kløe i underlivet
Det er ulike behandlingar avhengig av årsaka, men nokre generelle råd gjeld for alle:
- Vask deg berre éin eller høgst to gonger dagleg med oljevask (oljebaserte såper), eventuelt med lunka vatn.
- Unngå å klø, sjølv om det er ubehageleg.
- Ver forsiktig ved bruk av tampong og skift bind ofte.
- Bruk laustsitjande undertøy og klede, helst av bomull.
- Nedkjøling kan verke lindrande.
Ofte bruker ein ulike kortisonsalvar i nedtrappande dose, dette vil nesten alltid ha effekt. Mange treng regelmessig bruk av kortisonkremar for å halde symptoma i sjakk.
Har du alvorleg kløe, kan bruk av allergitablettar eller andre typar roande medikament dempe kløen. Dersom legen finn ut kva som skaper kløen, vil du få behandling retta spesifikt mot den utløysande faktoren.
Dersom legen mistenkjer at hud og slimhinner er påverka av hormonmangel i samband med overgangsalder, kan det vere nyttig å prøve lokal eller generell behandling med kvinnelege kjønnshormon (østrogen).
Korleis er forløpet?
Ofte er kløe i underlivet langvarig, men dei aller fleste blir betre eller heilt bra med riktig tilpassa behandling.