Movt galggan doallat máná go njamahan?
Čohkká dahje veallá bures ja lotkadit. Mánná galgá veallát bures du rupmaša vuostá, nu ahte máná čoavji guoská du rupmašii. Máná njunni galgá leat čižžeoaivvi lahka, nu ahte mánná ii galgga dárbbašit jorahit oaivvi čičči guvlui. Dalle sáhttá mánná bures cakkastit njálmmi vai oažžu čičči dievva njálmmi ja njammagoahtá. Go mánná bures njammá dalle mielki golgá bures. Stelle iežat nu ahte lea nu vuogas njamahanguoddu go vejolaš. Iešguđetlágan čohkkan/veallánguottut sáhttet leat ruovttus ja eará sajis. Leat máŋggalágan njamahanguottu: Dábálaš vuohttunláhki, váiduduvvon vuohttunláhki, jumešláhki, veallut, njamaheapmi maŋás mieigut. Geahččal ja gávnnat mii dutnje lea buoremus.
Njamaheapmi maŋos mieigga - movt?
Maŋos mieiggan njamaheames máná, juogo stuolus, soffás dahje seaŋggas. Čohkká bures ja lotkadit, ja bija áinnas bolstariid doarjjan čielgái ja gieđaid vuolde. Mánná veallá du nalde, su čoavji du čoavjji vuostá, veaháš vuolábeale čičči. Go mánná ná veallá, de dat árvvosmahttá dan maid gohčodit njuoratmáná refleavssaid. Mánná ohcala čičči, doavskkuha, njoallu ja ráhkkana njammamii. Mánná ohca čižžeoaivvi ja don veahkehat ja doalat máná. Go mánná lea gearggus, son cakkasta njálmmi ja váldá čičči. Mánná heiveha iežas oaivvi nu ahte njunni ii deaddašuvvo čičči vuostá. Don sáhtát maidái veahkehit jus dárbbašuvvo.
Muddejuvvon vuohttunláhki – Movt?
Muddejuvvon vuohttunlágis mánná veallá bolstara nalde du ovddabealde. Čohkká bures ja ložže oalgedehkiid. Don doarjut máná čielggi ja niskki iežat olgešgieđain ja giehtadieigguin. Mánná njammá du gurut čičči. Dahje nuppegežiid; doala gurut gieđain, mánná njammá olgeš čičči. Don sáhtát doarjut ja hábmet čičči guoros gieđain. Mánná veallá siiddu nalde, hui lahka du rupmaša, nu ahte su njunni jur guoská čižžeoaivái. Doarjjo niskki várrogasat, ale deatte. Várut doallamis dahje deaddimis máná maŋŋeoaivvi. Ná sáhtát jođánit rohttet máná iežat vuostá go mánná bures cakkasta njálmmis ja oažžu čičči njálbmái.
Dábálaš vuohttunláhki - movt?
Dábálaš vuohttunlágis de don čohkkát mánáin veallut iežat salas. Stelle iežat nu ahte čohkkát bures ja lotkadit, bija bolstara askái, nu ahte doarju gieđaidat. Čohkká oalle njuolga ja ložže čavgejuvvon oalgedehkiid. Mánná veallá du rupmaša lahka čovjjiin du rupmaša vuostá. Máná njunni berre leat sullii čižžeoaivvi allodagas. Guoskkat máná badjebaksama iežat čižžeoivviin, vai oalgguhat máná njammanrefleaksa vai mánná bures cakkasta njálmmi vai bures sáhttá njammat. Rohtte máná iežat lahka go mánná cakkasta njálmmi. Muhtun nissonat ferejit hábmet čičči vai dat buorebut heive máná njálbmái.
Jumešláhki – Movt?
Don čohkkát mánáin iežat bálddas. Go don njamahat máná olgeš čiččiin, veallá mánná du olgešgiđa vuolde, ja nuppe ládje. Čohkká bures; ja lotkadit. Mánná veallá bolstara/bolstariid nalde, čičči allodagas. Don dáiddát šaddet stellet iežat veallánlági veaháš, vai mánnái lea saddji sealggálas du sealggi vuostá. Mánná veallá gilgga nalde, hui lahka du rupmaša, ja máná njunni du čižžeoaivi lahka. Máná niskki doarjjut várrogasat, ale deatte. Várut ahte it doala itge deatte máná maŋŋeoaivvi. Don sáhtát hábmet ja doarjut čičči nuppiin gieđain. Doala máná lahka iežat go mánná cakkasta njálmmi. Dát dagaha ahte mánná bures oažžu čičči njálbmái ja njammagoahtá.
Njamaheapmi veallut – movt?
Vealla stargadit ja lotkadit nu ahte sáhtát vuoiŋŋastit seammásgo njamahat máná. Veallut njamaheapmi mearkkaša ahte don veallát bures, áinnas soju čoarbbeallađas, bahta maŋos guvlui ja soju čippit. Bija áinnas bolstara oaivvi vuollái nu ahte oalgi bures lea guoddá nalde. Dál leat gearggus mánnái njamahit vuolimus čičči. Jus dus lea stuorra/dipma čiččit de sáhtát veallát asehis bolstara nalde, dahje bidjat máhccojuvvon lihpara čičči vuollái. Dalle čižžeoaivi lea vuogas allodaga máná njálmmi ektui. Mánná veallá siiddu nalde, hui lahka du rupmaša, njunni čižžeoaivvi lahka. Niskki doarjjut várrogasat, ja gease mánát iežat lagabui go mánná bures cakkasta njálmmis, vai oažžu ollu čičči njálbmái.