Goas sáhtát gáibidit ođđa árvvoštallama?
- Du vuolggahus lea hilgojuvvon, mas lea dieđu ahte dus ii leat vuoigatvuohta oažžut dearvvašvuođaveahki spesialistadearvvašvuođabálvalusas.
- Don it leat ovttaoaivilis áigemeriin mii dutnje lea addojuvvon dearvvašvuođabálvalusa maŋemuš álggaheapmái.
- Don it leat ovttaoaivilis diagnosain dahje man duođalaš buozalmasvuohta lea.
- Don it leat ovttaoaivilis evttohuvvon dikšunplánain.
Don it dárbbaš ákkastallat iežat hálu oažžut ođđa árvvoštallama.Seamma dilálašvuođa dihte sáhtát dušše oktii bivdit ođđasašárvvoštallama.
Mo bivdit ođđa árvvoštallama?
Jus háliidat ođđa árvvoštallama, de sáhtát váldit dan ovdan doaktáriin gii lea sádden vuolggahusa. Doavttir árvvoštallá leat go ákkat gáibidit ođđa árvvoštallama vai eai. Jus doavttir oaivvilda ahte galggat oažžut ođđa árvvoštallama, de sádde doavttir ođđa vuolggahusa spesialistadearvvašvuođabálvalussii. Don sáhtát válljet gosa doavttir galgá sáddet vuolggahusa. Ođasmahttojuvvon árvvoštallan ferte sáddejuvvot dikšunbáikái mas lea vuoigatvuohta árvvoštallat vuolggahusaid.
Jus fástadoavttir oaivvilda ahte dus ii leat fágalaš vuođđu bivdit ođđa árvvoštallama, de it sáhte gáibidit oažžut dan. Muhto fástadoavttir ferte addit vuđolaš ákka. Jus it leat ovttaoaivilis fástadoaktáriin, de sáhtát váidit Stádahálddašeddjiin .
Mo lea ođđa árvvoštallan dahkkon?
Spesialistadearvvašvuođabálvalus árvvoštallá ođđa vuolggahusa iešheanalaš vuođul ja seamma eavttuid mielde go sii árvvoštallet buot eará vuolggahusaid. Ođđa árvvoštallamii ii guoskka vástidanáigemearri mii lea 10 árgabeaivvi.
Doavttir gii dahká ođđa árvvoštallama
- ferte mearridit leago dus dárbu ja gáibádus oažžut dearvvašvuođaveahki spesialistadearvvašvuođabálvalusas vai ii
- ferte vejolaččat/dan oktavuođas bidjat áigemeari goas dearvvašvuođabálvalus maŋimustá galgá álgit
Doavttir gii dahká ođđa árvvoštallama ferte maid árvvoštallat addá go vuolggahus ja ášši dokumeanttat doarvái dieđuid mearrádusa ektui, vai dárbbašat go boahtit sisa ođđa iskkademiide. Dus ii leat vuoigatvuohta oažžut ođđa iskosiid jus ii leat dárbbašlaš oažžut dohkálaš veahki.
Ođđa árvvoštallan lea earálágan go váidda, ja ođđa árvvoštallan ii dárbbaš leat buoret go álgoálgosaš árvvoštallan. Sáhtát ovttasráđiid čujuheaddji doaktáriin válljet makkár árvvoštallan heive. Dás lea dehálaš muitit ahte dikšunvuohki dikšunbáikkis maid válljet, ii leat geatnegahtton eará dikšunbáikkiin.
Sáhtát go váidit?
Seamma dilálašvuođa dihte sáhtát dušše oktii bivdit ođđasašárvvoštallama. Jus fas biehttaluvvo sáddehus, de sáhtát váidit Stádahálddašeddjiin (statsforvalteren.no). Stáhtahálddašeaddji sáhttá geahčadit buot beliid áššis.
Sáhtát maid váidit jus oaivvildat ahte
- vuoigatvuohta ođasmahttojuvvon árvvoštallamii ii leat ollašuvvan
- ođđa árvvoštallan ii leat dahkkon dohkálaš vuogi mielde
- It leat ovttaoaivilis áigemeriin goas álggahit dearvvašvuođabálvalusa, diagnosa dahje dikšunplána mii lea addojuvvon dutnje
Váidinvuoigatvuohta
Dus lea váidinvuoigatvuohta jus oaivvildat ahte eai leat ollašuhtton du pasieantta vuoigatvuođat, dahje it leat ožžon dearvvašvuođa- dahje fuolahusbálvalusaid masa dus lea vuoigatvuohta. Oapmahaččain sáhttá maid leat váidinvuoigatvuohta.
Illustrašuvdna: Eugenio Marongiu / Johnér Bildbyrå AB